بسم الله الرحمن الرحیم
اللهمّ ارْزُقنی فیهِ رحْمَةَ الأیتامِ وإطْعامِ الطّعامِ وإفْشاءِ السّلامِ وصُحْبَةِ الکِرامِ بِطَوْلِکَ یا ملجأ الآمِلین.
خدایا روزیم کن در آن ترحم بر یتیمان و طعام نمودن بر مردمان و افشاء سلام و مصاحبت کریمان به فضل خودت اى پناه آرزومندان
شرح دعای روز هشتم ماه رمضان
آئین مهرورزی
“اللهم ارزقنی فیه رحمه الایتام و اطعام الطعام و افشاء السلام و صحبه الکرام بطولک یا ملجا الاملین” “خدایا در این روز مرا ترحم بر یتیمان و اطعام به گرسنگان و افشاء و انتشار سلام در مسلمانان و مصاحبت با نیکان نصیب فرما به حق انعامت و بزرگواریت ای پناه آرزومندان”
(1) اللهم ارزقنی فیه رحمه الایتام “خدایا روزیم فرما تا در این روز به یتیمان ترحم کنم”
یتیم نوازی در اسلام
یتیم نوازی و ترحم بر یتیمان یکی از دستورات بزرگ اسلام می باشد که بر مسلمانان واجب است که در این امر مهم بسیار کوشا باشند چرا که یتیم به کسی گویند که در ظاهر سرپناه و سرپرستی برای خود نداشته باشند (یعنی هیچ کس نباشد که او را سرپرسی کند مثل پدر و مادر) به طوری که فقط خداوند حامی و سرپناه او باشد که خداوند حقوق چنین افرادی را بسیار محترم داشته و بر ترحم به آنان تاکید می نماید. چنانچه حضرت امیر مومنان علی علیه السلام می فرماید: “الله، الله بالایتام، فلا تغبوا افواههم و لا یضیعوا بحضرتکم”(1) “خدارا! خدا را! درباره یتیمان، نکند که آنان گاهی سیر و گاه گرسنه بمانند و حقوقشان ضایع گردد!”
ارزش یتیم
یتیمان با اینکه به ظاهر سرپناه و سرپرستی برای خود ندارند اما خداوند برای آنان ارزش بسیاری قائل است به طوری که در قرآن خداوند (عزوجل) خطاب به پیغمبر خود می فرماید: “الم یجدک یتیما فاوی”(2) یعنی “آیا خداوند تو را یتیمی نیافت که در پناه خود جای داد” که با توجه به این آیه می بینیم که خداوند پیغمبر خود را به دوران یتیمی اش (که پدر و مادر خویش را از دست داده بود و سرپناهی جز خداوند نداشت) تذکر می دهد تا یادآور شود که چگونه خداوند او را یاری نمود و او را از گزند دشمنان در امان داشت و به لطف و رحمتش به مقام نبوت برگزید. تا اینکه پیغمبر نیز به یاد یتیمان بوده و از آنان دلجویی کند.
در آیه دیگر می فرماید: ”فاما الیتیم فلا تقهر”(3) یعنی “پس تو هم هرگز یتیمی را میازار”. حال با توجه به این آیات ما باید این نکته مهم را در نظر داشته باشیم که پیامبر عظیم الشان اسلام هیچ گاه از دستورات خداوند سرپیچی نکرده و نعمتی از خدای خویش را فراموش ننموده است بلکه خداوند به پیامبر خود تذکر داده تا همه مردم الگو گرفته و آن دستورات را اجرا نمایند، چرا که خداوند می فرماید: “ولکم فی رسول الله اسوه حسنه”(4) یعنی “و برای شما در (خلق و خوی) رسول خدا الگویی نیکوست” پس از خداوند می خواهیم که ما را در این روز یاری نماید تا بتوانیم بر یتیمان و بی سرپرستان ترحم نموده تا مشمول رحمت بی پایانش گردیم...
(2) واطعام الطعام “و به گرسنگان اطعام کنم.”
سفره میهمانی بگسترانیم
در ماه مبارک رمضان یکی از چیزهایی که بسیار اهمیت دارد اطعام نمودن و سفره میهمانی پهن کردن برای فقیران و مستمندان در راه رضای خداوند است که از ثواب و منزلت بسیار بالایی برخوردار است، چنانچه حضرت علی علیه السلام می فرماید: “اجود یده! و هو غن ذات الله بخیل! فمن آتاه الله مالا فلیصل به القرابه، والیحسن منه الضیافه”(5) یعنی “دست سخاوتمندی ندارد آن کس که از بخشش در راه خدا بخل می ورزد! آن کسی که خدا او را مالی بخشید، پس باید به خویشاوندان خود بخشش نماید و سفره میهمانی خوب بگستراند” و ما نیز از خداوند می خواهیم که در این روز ما را یاری فرماید تا در راه رضای او به فقیران و مستمندان اطعام کنیم...
(3) و افشاء السلام و صحبه الکرام بطولک یا ملجا الاملین “و افشاء و انتشار سلام در مسلمانان و مصاحبت با نیکان نصیب فرما به حق انعام و بزرگواریت ای پناه آرزومندان.”
منظور از افشاء السلام چیست؟
در اینجا منظور از افشاء سلام می تواند انتشار دوستی و محبت بین مسلمانان باشد، زیرا هنگامی که دو مسلمان به یکدیگر برسند و به هم سلام کنند، آنگاه است که نوعی امنیت و خوشبینی بین طرفین پیش می آید، چرا که سلام یکی از نامهای خداوند است و هرجا که نام خداوند در میان باشد آنگاه است که همه با آرامش با یکدیگر روبرو می گردند، به طوری که حضرت علی علیه السلام هنگامی که ماموران جمع آوری مالیات را به سوی مردم فرستادند تا آنچه را حق خداست از آنان بستانند، در قسمتی در خصوص روش برخورد با مردم چنین فرمودند: “با آرامش و وقار حرکت کن، تا در میانشان قرار گیری، به آنها سلام کن و در سلام و تعارف و مهربانی کوتاهی نکن”(6) که این هم نشان دهنده آن است که سلام نمودن بین طرفین نوعی آرامش و امنیت است که به وسیله آن بین طرفین ایجاد می گردد.
منظور از صحبه الکرام چه می باشد؟
منظور از صحبه الکرام، هم کلام و همنشین شدن با اهل کرم و بخشش است که انسان را به مقامات و درجات عالی می رساند که ما نیز از خداوند به حق بزرگواریش می خواهیم که ما را با کریمان همنشین و از لئیمان دور سازد. ان شاءالله که تابع باشیم.
التماس ذعا
